دلایل نخوابیدن نوزاد شما و راه حل هایی برای حل این مشکل!

نوزاد ما نمی‌خوابد!

این جمله را می‌توان از هر زوجی که به تازگی بچه‌دار شده‌اند، شنید! راه‌حل‌هایی داریم که می‌توانند نقطه پایانی برای این شکایت باشند.

چه چیزی باعث می‌شود که نوزاد نخوابد؟

پسرم، زکریا، هفته اول تولد خود را کاملاً در خواب سپری کرد و من و همسرم از این موقعیت نهایت استفاده را کردیم. زکریا فرزند دوم ماست به‌خاطر همین می‌دانیم که این بار باید چه کار کنیم. همه چیز به‌نظرمان راحت‌تر شده است! بعد از اینکه هفته اول تمام شد، زکریا از خواب بیدار شد. چند ماه بعد سراسر پر بود از بیداری‌های شبانه، بعد‌اظهر‌هایی که اصلاً نمی‌خوابید و جنگی که با او قبل از ساعت خوابیدنش داشتیم و کاملاً طبیعی است که وقتی او نمی‌خوابید ما هم نمی‌خوابیدیم. اطلاعات اندکی در این رابطه داشتیم که دلایل متعددی پشت این بی‌خوابی‌ها و خواب نامنظم او وجود دارد ــ و اینکه «او فقط خسته نیست» یکی از آن دلایل نیست. این مقاله را بخوانید تا متوجه شوید که چه چیزی شما و فرزندتان را سراسر شب بیدار نگه می‌دارد.

او خیلی هیجان‌زده است به همین خاطر خوابش نمی‌برد

فرقی نمی‌کند که پدرش درحال بازی کردن با او و پرتاب کردنش به هواست یا اینکه دارد یک کارتن نگاه می‌کند یا در وان آب‌بازی می‌کند، نوزاد شما در حال سپری کردن بعداظهر خود به شیوه‌ای است که کاملاً در مقابل آرام گرفتن و خوابیدن اوست. او نه تنها فکر می‌کند که خوابیدن باعث از دست دادن تمام این خوشی‌ها می‌شود بلکه این اوقات خوش می‌تواند نوزاد خواب‌آلود را بیش از حد خسته کند. به گفته دکتر جودی میندل، مشاور والدین و نویسنده کتاب خواب شبانه، «وقتی این اتفاقات می‌افتد در واقع به خواب رفتن نوزاد سخت تر شده و او چند مرتبه طی شب از خواب بیدار می‌شود».

راه‌حل: کارهایی را که موقع خواب انجام می‌دادید را تغییر دهید. به‌جای غلغلک دادنش او را ماساژ بدهید، برایش لالایی یا قصه بخوانید یا او را قنداق کنید. اجازه ندهید که نوزاد قبل از خواب تلویزیون ببیند ــ تلویزیون محرک بوده و باعث می‌شود که او سخت‌تر به خواب برود.

وقتی یک آیین خاص را برای خواب او درنظر می‌گیرید باید خلق و خوی نوزاد خود را نیز در نظر داشته باشید ــ ممکن است یک‌سری از محصولاتی که برای این زمان خواب نوزادتان تولید شده‌اند برای نوزاد شما نتیجه خوبی نداشته باشند و خواب را از سرش بپرانند. حتی ممکن است که حمام کردن قبل از خواب برای نوزاد شما اثر عکس داشته باشد. به گفته آن داگلاس، نویسنده کتاب راه‌حل‌های بی‌خوابی فرزندتان، حمام کردن قبل از خواب ممکن است او را به هیجان بیاورد و بی‌خوابش کند. اگر این‌طور است، او را در طول روز و چندین ساعت قبل از زمان خوابش حمام کنید.

به خلق و خوی خودتان نیز توجه داشته باشید ــ اگر بداخلاق باشید به احتمال زیاد نوزادتان نیز بداخلاق می‌شود. دکتر میندل می‌گوید: «وقتی او را برای خواب آماده می‌کنید، خودتان هم باید آرام باشید. به آرامی حرکت کنید و چراغ ‌ها را خاموش کنید. زمان خواب نوزاد واقعاً باید صمیمانه، دوستانه و آرام باشد».

نوزاد من حساس است

شما تمام دوران بارداری خود را مشغول جستجو برای یافتن یک سی دی لالایی و یک تخت‌خواب نرم برای او بوده‌اید. اما علی‌رغم تلاش شما ممکن است نوزادتان از آن سی دی خوشش نیاید یا اینکه در تخت راحت نباشد. به گفته دکتر هاروی کراپ، تهیه کننده دی وی دی و کتاب شادترین نوزاد «بعضی از نوزادان بسیار به محیط اطراف چه داخلی چه خارجی خود حساس هستند. ممکن است که زنگ تلفن، پیش‌بندی که برایشان می‌بندید یا حتی شاید چیزی که در بدن خود احساس می‌کنند مانند هضم غذا حساس باشند». در طول روز که همه جا سر و صدا هست حواس نوزاد پرت می‌شود اما شب‌ها که همه جا ساکت است، او بیشتر به این چیزها توجه نشان می‌دهد.

راه‌حل: محیط اطرافش را تا جایی که می‌توانید آرام کنید. اگر هنوز نمی‌دانید که چه چیزی ممکن است او را اذیت کند، کار خود را با عوض کردن لباس خوابش، استفاده از ملافه‌های نرمتر، و تاریک تر کردن اتاق شروع کنید. به گفته دکتر کراپ وقتی والدین به این فکر می‌کنند که شاید باید لباس بیشتری بر تن کودک خود کنند، کودک ممکن است بیش از حد گرمش باشد. اینجاست که باید به گردن و گوش‌هایش دست بزنید و اگر اینها داغ بودند باید از تعداد لباس‌هایی که بر تنش کرده اید، بکاهید.

از طرف دیگر، ممکن است هیچ محرکی اطراف نوزادتان وجود نداشته باشد، او احساس ناراحتی کند؛ مخصوصاً اگر کمتر از ۴ ماه سن دارد. دکتر کراپ می‌گوید که: «نوزادن در رحم مادر سفت نگه داشته شده‌اند، به‌طور مداوم تکان می‌خورند و لمس می‌شوند، و همیشه یک صدای سفید می‌شنوند. بسیاری از نوزادان نمی‌توانند بخوابند چرا که این ریتم آرامش‌بخش را از دست داده‌اند». ممکن است قنداق کردن او دوباره همان حالت را برایش تداعی کند. این کار تا ۴ ماهگی نوزاد و شاید اندکی بیشتر جواب بدهد. قنداق کردن همچنین بعد از ۶ ماهگی نیز مؤثر است چرا که باعث می‌شود سرو صدای خانه برای نوزاد کاهش پیدا کند؛ درست زمانی که نوزادان بیشتر حواسشان به دنیای اطرافشان جمع شده است.

شکست دادن یک برنامه خواب نامرتب

نوزاد نور نمی‌بیند

آیا آنقدر سرتان شلوغ است که پرده‌های خانه را کنار بزنید یا نمی‌توانید نوزاد خود را ساعت ۳ بعداظهر بیرون ببرید؟ نگه داشتن نوزاد در تاریکی و نور ندیدن او می‌تواند باعث برنامه خواب نامرتب او شود. دکتر میندل می‌گوید که وقتی نوزاد در طی روز نور کافی دریافت می‌کند، شب راحت‌تر می‌خوابد.

راه‌حل: باید او را در معرض نور صبحگاهی قرار دهید. این کار باعث کاهش ملاتونین ــ هورمونی که به تنظیم چرخه خواب و بیداری می‌پردازند ــ می‌شود تا اینکه در موقع مناسب به اوج خودش برسد. نوزاد را به روشن‌ترین و پر نورترین قسمت خانه ببرید و در آنجا به او غذا بدهید. پیاده‌روی صبحگاهی نیز حتی در هوای ابری خوب است ولی اگر این کار را نمی‌توانید انجام دهید، به جای آن چراغ‌های خانه را روشن کنید. حواستان باشد که یکی دو ساعت قبل از خواب شبانه نوزاد، چراغ‌ها راخاموش کنید. با این کار می‌خواهید که نوزادتان رابطه ای بین نور و کار روزانه و تاریکی و خواب شبانه ایجاد کند.

نوزاد نیمه شب‌ها غذا می‌خورد

به گفته دکتر کاتریت توبین، نویسنده کتاب برنامه خواب نوزاد، این موضوع به احتمال زیاد اولین دلیل بی‌خوابی نوزاد است. وقتی قبل از خواب به او غذا می‌دهید، نوزاد غذا خوردن را با خوابیدن ربط می‌دهد، مخصوصاً وقتی اجازه دهید که روی سینه شما و درحال شیر خوردن بخوابد. این مسئله ممکن است چندان در ساعت ۷ بعداظهر دردسرساز نباشد اما وقتی ساعت ۳ صبح از خواب بیدار می‌شود و برای اینکه دوباره بخوابد باید شیر بخورد، قضیه شکل دیگری به خود می‌گیرد.

راه حل: نباید به طور کل غذا دادن قبل از خواب را کنار بگذارید. فقط کافی است که این کار را چند ساعت قبل از خواب شبانه او انجام دهید. ابتدا به او غذا بدهید، سپس پوشک او را عوض کنید و وقتی هنوز بیدار است او را بر روی تختش بگذارید. همچنین در اتاق خوابش به او غذا ندهید.

سرانجام نوزاد یاد می‌گیرد که وقتی نیمه شب از خواب بیدار شد، خودش، خودش را آرام کند. اگر این کار را نمی‌کند حتماً گرسنه است. دکتر کراپ پیشنهاد می‌کند که قبل از خواب در رژیم غذای اش کالری بیشتری قرار دهید تا هر دو یا سه ساعت در شب از خواب بیدار نشود. به‌طور مثال، اگر زمان خواب نوزاد، ساعت ۸ شب است، ساعت ۵ و ۶ به او غذا بدهید و یک بار دیگر هم قبل از اینکه تخت خوابش را آماده دهید به او غذا بدهید. یک روش دیگر هم این است که ساعت ۸ شب او را بخوابانید و قبل از اینکه خودتان به خواب بروید او را بیدار کنید و غذا بدهید.

او یک ضد خواب است

نوزادانی که اصلاً طی روز نمی‌خوابند، زمان آزاد شما را در روز کاهش می‌دهند. دکتر میندل می‌گوید که نوزادی که وسط روز نمی‌خوابند یا مدت خوابش بسیار کوتاه است، شب‌ها نیز سخت‌تر به خواب می‌رود و در طی شب چندین بار از خواب بیدار می‌شود.

راه حل: به گفته دکتر توبین، برای نوزادانی که زیر ۱۲ ماه هستند،  این مسئله معمولاً به زمان‌بندی ربط پیدا می‌کند. باید درست سر بزنگاه او را بخوابانید ــ وقتی خمیازه می‌کشد یا چشمانش سنگین است ــ وگرنه موقعیت خوبی را از دست می‌‌دهید. در این زمان است که برای به‌خواب رفتن بیش از حد خسته هستند. حواستان به علائم خواب‌آلودگی کودکتان باشد و او را سریعاً بخوابانید. روش یکسانی را برای خوابیدن او در پیش بگیرید. اگر قبل از خواب برایش لالایی می‌خوانید یا قصه می‌گویید قبل از خواب روزانه نیز همین کارها را انجام دهید. اگر خوابید که چه بهتر! اگر یک ساعت مشغول غان و غون کردن بود، بازهم خوب است. کاچی بعض هیچی! نوزادان هر وقت دوست داشته باشند، می‌خوابند، اما در ۴ ماهگی، آنها از یک برنامه خواب پیروی می‌کنند: دو وعده خواب طولانی در طول روز ( یکی در صبح و دیگری در بعداظهر) یا سه وعده خواب کوتاه‌تر.

وقتی کودک بیش از حد به شما وابسته است

بدون حضور شما خوابش نمی‌برد

فرقی نمی‌کند که او را راه ببرید تا خوابش ببرد یا اینکه آرام آرام به پشتش بزنید، او برای خوابیدن به شما وابسته است.

راه حل: او را به‌طور کامل از خود جدا نکنید. در عوض، هر شب مدت زمانی که  هنگام خوابش در اتاق سپری می‌کردید را کاهش دهید و برای اینکه روند کار را تسهیل کنید از یک پستانک استفاده کنید (بله! برطبق دستور‌العمل آکادمی تخصصی اطفال، می‌توانید شب‌ها از پستانک استفاده کنید). برای این کار نوزاد باید حداقل ۶ ماه باشد . می‌توانید نوزاد را در یک پتو نیز بپیچید. اگر نوزاد به بره پشمالویش علاقه دارد می‌توانید از آن برای خواب نوزاد استفاده کنید.

نوزاد دوست ندارند بدون شما بخوابد

دیگر وقتش رسیده که به اتاق خوابتان بروید و سر جای خود بخوابید اما نوزادتان چندان علاقه‌‌ای به این کار شما ندارد. و هر چه زمان بیشتری را در کنار او خوابیده باشید، این کار سخت‌تر می‌شود.

راه‌حل: این کار مدت زمانی به طول می‌کشد. پس آن را به تدریج انجام دهید. اول اجازه دهید که تنها بخوابد، وقتی عادت کرد، سعی کنید که کارهایی را که برای خوابش انجام می‌دادید را در اتاق خوابیش دیگر انجام دهید. در مرحله بعد، گهواره او را به اتاق خودتان ببرید یا او را در اتاق خودش بگذارید اما اگر در طی شب بیدار شد، دوباره او را داخل گهواره به اتاق خودتان بیاورید. اما اگر با انجام این کارها باز هم نمی خواهد به تنهایی بخوابد، باید او را به حال خود رها کنید تا کمی گریه زاری کند. وقتی متوجه شود که شما برای آرام کردنش به اتاق نمی آیید، خودش آرام می‌شود.

تحمل گریه و زاری او را ندارید

به این فکر کنید: آیا شما به محض اینکه به تخت‌خواب می‌روید خوابتان می‌برد؟ احتمالاً جوابتان منفی است. خب پس چه انتظاری از نوزادتان دارید؟ پس وقتی با کوچکترین سر و صدای او به سمت اتاقش می‌دوید، ممکن است او را از خواب بیدار کنید.

راه حل: با خودتان بجنگید و هر چند دقیقه یک بار برای سر زدن به اتاق او نروید. اگر به نوزاد خود فرصت ندهید تا خودش را آرام کند او نمی‌تواند این کار را سریعاً یاد بگیرد. اگر از دستگاهی استفاده می‌کنید که می‌توانید صدای نوزاد خود را بشنوید، آن را جوری تنظیم کنید که فقط صدای جیغ‌ او را بشنوید ــ نه هر صدای طبیعی دیگر را.