یبوست نوزاد: علایم، دلایل و درمان
اگر نوزاد تازه متولد شده شما نمیتواند مدفوع کند، احتمالا یبوست دارد. دریابید که دنبال چه باشید و چطور کمک کنید.
چه زمانی نگران باشیم؟
به عنوان پدر و مادرهای تازه کار، شما همیشه به دنبال لبخند، خنده و بازی کردن نوزادتان هستید تا مطمئن شوید که حالش خوب است. مدفوع، اگرچه خیلی خوشایند نیست، یکی دیگر از چیزهایی است که باید بررسی کنید. وقتی نوزاد شما به طور منظم مدفوع میکند، دکتر جنیفر شو میگوید که احتمالا نشانه این است که غذای کافی میخورد و اضافی را دفع میکند. پس اینکه مدفوع نکردن میتواند دلیلی برای نگرانی باشد قابل درک است. اگر فکر میکنید نوزاد دچار یبوست شده است، این نکات را در نظر بگیرید:
خیلی مهم است که بدانید زمان بندی مدفوع کردن نوزاد به دو حالت میتواند باشد. بعضی از بچه هایی که از شیر مادر تغذیه میکنند، بعد از هر وعده مدفوع میکنند، اما برخی دیگر شاید هفته ای یکبار این کار را انجام دهند.
دکتر جین مورتون میگوید:” غلظت کلید فهمیدن وجود یبوست در نوزادانی که شیر مادر میخورند است. بیشتر از رقیق، دانه دانه ای و خمیری شکل بودن، مدفوع نوزاد یبس بیشتر شبیه توپ های خاکی است، هرچند وجود یبوست در بچه های که از شیر مادر تغذیه میکنند بسیار نادر است”.
در مورد بچه هایی هم که شیر خشک میخورند، کاملا متنوع است و وقتی غذاهای جامد وارد برنامه غذایی کودک میشوند، والدین باید آماده تغییر رنگ، شکل و تعداد دفعات باشند. اما به عنوان مرجع، نوزادان بین ۰ الی ۴ ماهه به طور متوسط ۳ الی ۴ بار در روز مدفوع میکنند، و بعد از ورود غذاهای جامد، این تعداد به ۱ بار در روز کاهش پیدا میکند.
والدین وقتی زمان مدفوع نکردن به طول می انجامد معمولا به یبوست نوزاد مشکوک میشوند. این کاملا میتواند نشانه ای برای یبوست باشد. اگر نوزادی حداقل چند اجابت مزاج زرد روشن (نه قهوه ای تیره یا سبز) در روز پنجم تولدش نداشته باشد، صرف نظر از اینکه شیر مادر میخورد یا شیر خشک، حتما مشکلی وجود دارد. این معمولا به کافی نبودن تغذیه نوزاد مربوط است. اما تکرار دفعات تنها سرنخ نیست. اگر مدفوع نوزاد سفت است، میتواند یبوست باشد. مدفوع های سفت تر باعث کشیده شدن بافت داخلی مقعد نوزاد شده و ممکن است باعث خونریزی و وجود رشته باریکی از خون قرمز روشن در آن شود.
اگر نوزادتان زور میزند و صورتش فشرده میشود و شکم سفت شده اش به تماس دست حساس و برایش دردناک است، احتمالا روده هایش به هم پیچیده اند. همچنین اگر نوزاد از خوردن سر باز میزند یبوست دارد. اگر چیزی خارج نمیشود، نوزاد انقدر ممکن است حالش بد باشد که دیگر هیچی نخورد.
دلایل بروز یبوست نوزاد
اگرچه نوزادی که دارای برنامه غذایی صرفا مایعات است بعید است که دچار یبوست شود، اما غیر ممکن هم نیست. دکتر مورتون میگوید نوزادان شیر خشکی احتمال بیشتری برای ابتلایشان به یبوست وجود دارد و هممچنین شیر خشک بیشتر باعث سفت شدن مدفوع نسبت به شیر مادر میشود. اگر نوزادتان به پروتئین در شیر آلرژی دارد، باز هم ممکن است یبوست بگیرد. شیر خشک دارای عناصر شیر میتوانند همانند شیر مادر باعث یبوست شوند. همچنین در کودکان بزرگتر، انواع لبنیات مثل پنیر و ماست میتواند باعث یبوست شود.
وقتی نوزادی ۶ ماهه است، متخصصین اطفال معمولا به والدین اجازه دادن انواع غذاهای کودک را میدهند. دکتر شو میگوید چیزی که نوزاد شما میخورد تعیین میکند که منتظر چه نوع مدفوعی باید باشید و خیلی از غذاها باعث یبوست میشوند. سس سیب، موز و سرلاک را در نظر داشته باشید. مقدار بیش از اندازه هر یک از اینها مخصوصا سرلاک برنج میتواند دردسر ساز شود. حتی زمانی که غذاهای بزرگسالان را به آنها معرفی میکنید، پیدا کردن دلیل خیلی سخت تر است.
درمان یبوست نوزاد
تغییر در شیر خشک یا رژیم غذایی مادر میتواند به حل این مشکل کمک کند. غذاهای جامد که اغلب باعث یبوست میشوند، میتوانند همچنین درمان نیز باشند. دکتر شو میگوید برخی از سبزیجات و میوه ها مثل گلابی و کلم بروکلی همراه با آب میوه و آب میتوانند مشکل را رفع کنند.
وقتی تغییر در رژیم غذایی حلال مشکل نیست، قبل از استفاده از هر روش دیگری با پزشک کودک خود صحبت کنید. ممکن است دکتر پیشنهاد دهد که برای تحریک مقعد از گوش پاک کن و یا دما سنج مقعدی استفاده کنید. معمولا چند دقیقه بعد از اینکار، اجابت مزاج انجام میشود. یک راه دیگر استفاده از شیاف گلیسیرین است. اگر کار کند، معمولا بعد از یک ساعت باعث مدفوع کردن نوزاد میشود. پیشنهادات دیگر میتواند شامل ترکیب پودر مسهل با نوشیدنی، کاسیا یک مسهل طبیعی و لاکتولوز یک شکر مصنوعی برای رفع یبوست باشد.
